Giải nghĩa quẻ LÔI SƠN TIỂU QUÁ: Quá dã.
Bất túc. Thiểu lý, thiểu não, hèn mọn, nhỏ
nhặt, bẩn thỉu, thiếu cường lực. Thượng hạ truân chuyên chi tượng: trên
dưới gian nan, vất vả, buồn thảm.
GIẢI Ý NGHĨA BỨC TRANH CỔ LÔI SƠN TIỂU QUÁ
Ý Nghĩa Bức Tranh
1.Trăng tròn trên trời. Khi vận xấu đã qua đi thì mọi sự trở lại bình thường.
2.Một người đứng dưới gốc cây đang đội mũ lên đầu. Bạn sẽ có việc làm nơi cửa công.
3.Một người mắc vào lưới. Một người khác cầm dao cắt lưới cho người kia ra. Ý nói sẽ chấm dứt cực khổ.
4.Một điểm canh trên đỉnh đồi, ý nói đến một nghề nghiệp có triển vọng rất thành công.
Hình Và Tượng
Hình: Phi điểu di âm (Chim bay rồi còn lưu tiếng hót).
Tượng: Thượng nghịch hạ thuận (Đi lên là nghịch, đi xuống là thuận).
Thoán Từ
Tiểu Quá: Hanh, lợi trinh. Khả tiểu sự, bất khả đại sự.Phi điểu di chi âm, bất nghi thượng, nghi hạ, đại cát.Tiểu Quá có nghĩa là hơi quá, hay việc nhỏ có hơi quá. Thành công. Giữ đức thuần chính mới có lợi. Chỉ làm được việc nhỏ, không nên làm việc lớn. Chim bay đi còn lưu lại tiếng hót. Không nên trèo cao. Giữ lòng khiêm hạ nhún nhường thì tốt vô cùng.
Diễn Giải
Chữ Tiểu có ba nghĩa: 1. Cái nọ có ý quá; 2. Việc nhỏ có quá; 3. Quá chút đỉnh. Chữ Quá có hai nghĩa: A. Quá là quá. B. Quá là lỗi, Nhưng Quái từ không dùng từ quá là lỗi. Ba chữ Quá nghĩa là việc có quá, nhưng phải thích hợp lẽ phải: Hanh quá hồ cung nhưng không quá kiêu ngạo, Tang quá hồ ai, nhưng không quá trang hoàng đình đám. Dụng quá hồ kiệm, nhưng quá xa xỉ trang sức.
Chiêm
1. Đây là quẻ tháng Hai. Tốt vào các mùa Xuân, Hạ và Thu. Nhưng cũng không quá xấu vào mùa Đông.
2. Tiểu Quá tượng trưng một con chim đang bay. Cũng tượng trưng một người lính gác cửa. Ngoại quái Chấn là người lính đứng trên cổng thành (nội quái Cấn).3. Quẻ này là quẻ Du Hồn của quẻ Quy Muội khi có quẻ biến là Bát Thuần Đoài. Đây là một điềm rất đáng lo cho bệnh nhân.
GIẢI NGHĨA KHÁC
Trong mọi việc, cần phải nắm vững nguyên tắc chung, tôn trọng tự nhiên và hiểu rõ cách thức để làm việc. Lão Tử cho rằng: Kẻ mong ngóng thì không tự lập; kẻ nhảy nhót thì không hành sự; kẻ chỉ biết mình thì không thông sáng; kẻ tự cho là phải thì không thấu rõ; kẻ tự đánh lẫn nhau là vô công; kẻ tự kiêu thì không lớn được.
Hình ảnh mặt trăng tròn vành vạnh trên trời cao không có mây, là đêm trăng rất sáng. Một viên quan đang đội mũ lên đầu, chuẩn bị bắt tay vào công việc. Có người bị mắc vào lưới, tức là gặp liên lụy rắc rối, được một người giúp lấy dao cắt lưới gỡ rối hộ. Tiểu quá, muốn chỉ ra những sai lầm nhỏ quá nhiều hoặc sự việc hơi thái quá, vì thế muốn giải quyết ổn thỏa rắc rối thì phải đi từ những việc nhỏ lặt vặt trước, để tránh sa vào những khó khăn lớn hơn.
Theo cách luận âm vần cổ, Tiểu quá là hiện tượng núi lở, thiên tai, tai họa nhỏ (vì quá đồng âm với họa). Triệu của quẻ này là phi điểu di âm (chim bay qua để lại tiếng kêu). Màu sắc Tiểu quá là da cam-vàng tạo ra cảm giác không phân biệt rõ ràng, chống chế lẫn nhau, thiếu ổn định, khó gắn bó. Nói Tiểu quá là việc nhỏ cũng đúng, mà việc lớn cũng chẳng sai, vì phải hiểu bản chất của sự thái quá. Nếu cung kính quá thì mất đi sự kiêu hãnh, kiêu hãnh quá lắm thì thành khinh khi; tang lễ không thắm thiết quá thì mất đi sự giản dị, bi ai quá thì mất đi cái tình thật của con người; tiêu pha không tiết kiệm thì xa xỉ, mà tiết kiệm quá thì bủn xỉn. Vì thế Tiểu quá khuyên chúng ta:
1. Trước khi bắt tay vào làm việc gì hoặc muốn giải quyết vấn đề gì, cần phải nắm vững thực tế, vì xa rời thực tế khách quan, đưa ra quyết định thiếu chính xác sẽ mang tai họa không chỉ cho một vài cá nhân mà cả lợi ích quốc gia. Thời Chiến quốc, Tề Cảnh Công phải đem con gái của mình gả cho Ngô Vương Hạp Lư. Khi tiễn con gái đến ngoại thành, Tề Công rơi lệ, than rằng: Chắc đến chết ta cũng không gặp được con. Cao Tử bèn có ý kiến rằng: Nước ta biển lớn, núi cao, dù không được thiên hạ nhưng có nước nào dám xúc phạm đến chúng ta? Đại vương thương yêu con gái thì không nên để công chúa ra đi. Tề Công trả lời: Tuy có nước Tề vững mạnh, nhưng không thể dựa vào đó để ra lệnh chư hầu; lại không thể không nghe lệnh người khác, sẽ phát sinh biến loạn. Nếu không thể ra lệnh cho người khác, thì chi bằng nghe theo người khác. Hơn nữa, nước Ngô giống như con ong, không chích nọc độc vào người khác thì nó không yên, nên ta không để nó có cớ chích nọc độc vào ta. Hoàn cảnh của Tề Công do khách quan bắt buộc là vậy.
2. Không phải bất kỳ việc nào mang lại lợi ích vật chất cũng tốt. Không có món lợi vật chất nào có thể dùng đổi lấy giá trị sinh mạng được. Thời Xuân Thu, nhà tư tưởng kiệt xuất Liệt Tử nhà rất nghèo, thậm chí lúc nào cũng thiếu ăn. Có người nói chuyện này với Trịnh Tử Dương: Liệt Tử là người có tài năng, đạo đức nhưng nhà quá nghèo, chẳng nhẽ quân vương không tiếc nhân tài hay sao? Tử Dương nghe vậy bèn ra lệnh người dưới đem cho Liệt Tử 10 xe thóc. Liệt Tử đón tiếp sứ giả rất lễ độ, nhưng từ chối không nhận lương thực. Vợ của ông thắc mắc thì Liệt Tử giải thích: Trịnh Vương thực sự không hiểu ta. Nếu vì câu nói của người khác mà cho ta lương thực, thì cũng có thể vì một câu nói mà định tội cho ta. Vì thế ta không thể nhận quà của ông ta được. Không lâu sau, nhân dân nổi dậy giết Trịnh Vương. Tất cả những ai quan hệ mật thiết với ông ta đều bị liên lụy. Lúc đó mọi người mới thấy Liệt Tử nghĩ đúng.
3. Cần phải tích lũy kinh nghiệm sống để hiểu thực tế và biết cách thể hiện mình tùy hoàn cảnh, lúc nào nên thỏa hiệp, lúc nào nên thẳng thắn. Thời nhà Minh, gian thần Môn Đạt lập kế hãm hại các trung thần Viên Báo, Lý Hiền. Một liêm quan khác là Dương Huyên thấy bất bình, bèn dâng tấu lên Minh Anh Tông để kêu oan hộ hai đại thần kia. Nhà vua lại giao cho Môn Đạt xét xử vụ kiện này, thế là Đạt dùng cực hình bức cung Huyên phải khai nhận theo nội dung hắn sắp đặt trước, là Lý Hiền sai Huyên dâng tấu nhằm khép cả mấy người vào tội chết. Dương Huyên giả bộ đồng ý và còn đề nghị xét xử vụ này trước triều đình để còn vạch tội Lý Hiền ngay tại chỗ, khiến ông này không thể chối tội. Đến khi thẩm vấn công khai, Huyên kêu lớn: Muốn ta chết thì cứ giết, chứ ta không thể vu cáo hãm hại trung thần được. Có quỷ thần chứng giám, đúng là Môn Đạt sai tôi nhận như vậy. Thế là các quan đồng thanh tố cáo ngược lại, Môn Đạt bị tống giam.
4. Trong mọi việc, cần phải nắm vững nguyên tắc chung, tôn trọng tự nhiên và hiểu rõ cách thức để làm việc. Lão Tử cho rằng: Kẻ mong ngóng thì không tự lập; kẻ nhảy nhót thì không hành sự; kẻ chỉ biết mình thì không thông sáng; kẻ tự cho là phải thì không thấu rõ; kẻ tự đánh lẫn nhau là vô công; kẻ tự kiêu thì không lớn được. Chuyện Liễu Tôn Nguyên kể, trước kia ở thành Tây An có người gù lưng tên là Quách Thác Đà chuyên trồng cây ăn quả để mưu sinh. Cây của ông ta rất tốt tươi và cho quả sớm, sai, ngon. Nhiều người hỏi bí quyết, Thác Đà trả lời: Ta chẳng có tài cán gì để bảo cây cối tốt tươi. Chẳng qua là thuận theo quy luật phát triển tự nhiên thôi, không làm tổn hại đến thiên tính. Người khác trồng cây để rễ cong gập, đổi đất trồng, vun đất không đúng. Có người yêu cây quá mức: Sáng xem, tối sờ thậm chí vạch cả vỏ cây để nhìn. Yêu cây như thế là hại cây; nói lo cho cây, nhưng thực ra coi cây như thù địch. Vì vậy mà người ta trồng cây không bằng ta. Những điều tưởng chừng đơn giản như vậy mà không phải ai cũng biết?
5. Sự thái quá trong suy nghĩ dẫn đến hoang tưởng hoặc căng thẳng; sự thái quá trong hành động dẫn đến mình tự hại mình. Mấu chốt trong mọi việc là phải biết cao thấp, nặng nhẹ, to nhỏ, vừa phải hay quá mức. Chuyện Liễu Tôn Nguyên cũng kể, có một loài sâu tên là phụ bản rất thích mang nặng trên lưng. Dọc đường đi, hễ thấy bất kỳ thứ gì nó cũng đều chất lên lưng, tuy trọng lượng ngày một nặng nề nhưng nó không chịu dừng lại. Thậm chí khi các thứ trên lưng rơi ra, nó lại chất các thứ khác lên lưng thay thế. Sau đó phụ bản tiếp tục thích trèo lên cao, kể cả khi kiệt sức rồi vẫn cố, nên kết quả là nó thường bị rơi từ trên cao xuống đất mà chết. Sách kết luận rằng: Con người ta nếu cứ một mực theo đuổi danh lợi, tham không biết chán, thì kết cục cũng như loài sâu kia thôi. Vấn đề là có mấy ai chịu nghe lời khuyên này?
6. Con người ta vẫn phải duy vật để tồn tại. Tuy vật chất quan trọng, nhưng không nên nghĩ thiên lệch quá mức về sức mạnh vật chất hoặc sùng bái tiền bạc như thần tiên. Tiền của không thể đi hết cả cuộc đời, cuối cùng cũng chỉ còn cát bụi làm bạn trung thành với con người thôi. Thời Tây Tấn, có người tên Thạch Sùng là hậu duệ của công thần, từ nhỏ thông minh tài trí nhưng rất tham lam. Khi làm quan ở Kinh Châu, nhờ thông đồng với quan tham cướp đoạt của khách buôn đường dài trên sông mà trở nên giàu có. Của cải trong nhà chất cao như núi, kẻ hầu người hạ vài trăm. Một lần hứng chí, Sùng muốn so giàu có với vương gia Khải là cậu vua. Khải dùng đường và cơm khô lau nồi; Sùng dùng sáp làm củi đốt; Khải dùng lụa tím trải thảm trên đường dài 40 dặm; Sùng dùng gấm trải đường dài 50 dặm; Khải dùng thạch chi sơn nhà; Sùng dùng tiên nhuyễn trát tường. Tấn Vũ Đế cũng ngầm giúp cậu mình một cây san hô cao 2 mét để thi; Sùng lấy gậy sắt đánh vỡ rồi nói sẽ đền cho cây khác, sau đó sai người mang ra gần chục cây san hô cao tới ba, bốn mét khiến cho Khải ngượng ngùng chịu thua. Tuy nhiên, sau đó Sùng bị khép tội khi quân, đáng chỉ bị lưu đày thì lại bị giải ra pháp trường. Lúc đó Sùng mới sực tỉnh than rằng: Họ muốn chiếm gia tài của ta! Người lính áp giải mới hỏi: Đã biết nhiều của hại thân sao còn giữ mãi không phân tán? Sùng chỉ thở dài, vì câu ấy có hỏi sớm hơn chắc gì Sùng đã thèm nghe!
GIẢI NGHĨA ĐỒ HÌNH
Mô hình dự báo hay quẻ Lôi Sơn Tiểu Quá
 |
| Quẻ Lôi Sơn Tiểu Quá |
Khi dự báo, gặp mô hình dự báo hay quẻ này cho biết: trong hành động, chỉ nên làm quá điều nhỏ, điều lớn thì không nên. Nhất thời người có trí chỉ nên làm việc vừa phải, không nên làm việc quá lớn.
Đồ hình hướng không gian Trái đất Lôi Sơn Tiểu Quá:
 |
| Đồ hình hướng không gian trái đất quẻ Lôi Sơn Tiểu Quá |
a. Nếu chi tiết hóa từng sự việc, cho biết:
Xem thế vận: vì tự phụ nên thất bại. cần tham khảo và lắng nghe ý kiến mọi người.
Xem hy vọng: khó như ý.
Xem tài lộc: chưa có.
Xem sự nghiệp: chưa thành.
Xem nhậm chức: chưa thành.
Xem nghề nghiệp: nếu chuyển nghề thì bất lợi.
Xem tình yêu: cuối cùng chia tay vì đôi bên không hợp.
Xem hôn nhân: không thành.
Xem đợi người: họ không đến.
Xem đi xa: đi bất lợi.
Xem pháp lý: bất lợi cho mình.
Xem sự việc: mất thời gian cho giao dịch.
Xem bệnh tật: bệnh nặng.
Xem thi cử: trái với dự kiến qua kết quả.
Xem mất của: khó tìm.
Xem người ra đi: người ra đi không rõ nơi đến.
b. Nếu dự báo từng hào động, cho biết:
Nếu hào 1 động: cho biết hãy ẩn mình, án binh bất động thì không mắc sai lầm lớn.
Cũng cho biết: đạt được công danh, sự nghiệp, hoặc có địa vị danh tiếng là nhờ bạn hữu. Song nếu không sống có trước, có sau thì cái có không vững bền.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: không tốt, không nên mạo hiểm.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: khó thành công.
Nếu hào 2 động: cho biết hãy yên phận, tạm hài lòng với cái hiện có, nếu vẫy vùng chỉ thất bại.
Cũng cho biết hoàn cảnh chưa thuận lợi, .những khó khăn lớn có thể đến bất cứ lúc nào. Đề phòng khẩu thiệt, nói năng thận trọng. Nếu có sự liên kết với bạn hữu, công việc có cơ thành công.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: có vượng có suy, cái nhỏ thì thành công.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: chưa đạt theo ý muốn.
Nếu hào 3 động: cho biết những người xấu với mình chung quanh nhiều, nên đề phòng mọi bất trắc, cẩn thận trong quan hệ.
Cũng cho biết không nên nản lòng và nóng vội. Hiện tại thời vận chưa tới, nhưng mai sau sự nghiệp sẽ thành.
Nếu xem bệnh, bệnh sắp lành.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: do vội vàng mà khó kiếm tiền và có nguy cơ phá sản.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: chưa đạt theo ý muốn.
Nếu hào 4 động: cho biết hãy dừng lại hoặc án binh bất động, nếu không mắc sai lầm lớn. Nên quyền biến không cố chấp giữ tính cương của mình thì việc mới thành.
Cũng cho biết, có thể có tình huống: mọi cái đã trải qua, tất cả đã an bài, không lo buồn chi. Mạnh dạn mà hành động, danh tài duyên nghiệp có cơ may thành.
Nếu xem bệnh, bệnh sắp lành.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: có vượng có suy, cái nhỏ thì thành công.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: nếu không biết điểm dừng sẽ tổn thất lớn.
Nếu hào 5 động: cho biết bắt đầu có dấu hiệu thời cơ thuận lợi. Công việc đang tiến hành nên kiên trì chuyên nhất, phải quyền biến thì mới có kết quả.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: không tốt.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: gặp khó khăn.
Nếu hào 6 động: cho biết hành động hiện nay không hợp, thái quá, khó điều chỉnh lại được. Có người xấu với mình, đề phòng tai họa.
Cũng cho biết hoàn cảnh khó khăn, bế tắc, song sau một thời gian lại có thời cơ hoàn thành công việc. Trước khó sau dễ.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: không tốt, cứ tiến lên sẽ thất bại.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: không thuận lợi.
Nguồn: Quang Tuệ
